(1225-1274) (January-28)
Mithianghlim Thomas Aquinas.
(1225-1274) (January-28).
Mithianghlim Thomas cu an mai san lai ih a rak suak mi Theology mifim pawl sungin pakhat a si ih 1225 ah Naple khuapi kiangih Aquishi upat tlak hrin hnam ah a rak suak.
Monte Cassino ih um Benedict Yatih tlawng ah hmaisabik fimthiamnak a rak zir. Cui khuapi ih um Pathian thu sim tu pawlkom a rak duh zet ih a kum 19 ah Mithianghlim Dominic Yatih tlawng angki a rak ngah.
A lian zet mi Mithianghlim Benedict Yatih kaing ih luh ter a duh tu, a nu le pa pawl cu an thinheng ih ah thawngtla pakhat vek in an va hruai kir sal. Kawh nak a ngah nak thim ter deuh deuh ding tumtahnak thawn a u le pawl in an kham sungah nunau pakhat an rak ret.
Asinain, Thomas in funghreu keng tahrat in cui nunau nu cu a rak dawi. Kumhnih rei khum a tuar hnu ah a innsungsang pawl in a tinkaing ih feh an on sal.
Kum 1245 ah Mithianghlim Thomas in Paris khuapi ih um Mithianghlim el hnenih fimthiamnak zir dingah an rak thlah. Dai ten a um nak le a tum zet mi a ruangrai ruangah a mah cu “Caw aa” tiin a hmin an theng sak.
Mithianghlim Albert in a rualpi pawl cu a mawhthluk ih “caw aa” tiin nan ko. Asinain, a aw cu leitlun ih a hlat zet nak hmun tiang an thei ding,” tiah a rak sim dah.
Buaih a ngah hnu ah, Mithianghlim Thomas cu hmun tinkiam ah hlawhtling nak thawn ruah nak, thlacamnak le tangdornak pawl cu tahthimnak ah re in thu a sim theu.
“A mah in ca uk sungih zir hnak in Christu’i kehram in ka rak zir tam sawn” tiin khal a rak sim. 1266 ah Summa Theologiae a rak ngan thok. Cui a ngan mi ca pawl sungin Theology thawn pehpar mi ca uk tha zet tiah an ruat.
Nikhat ah cun pulpit par ih um mi Christu in aw pakhat in “Thomas, ka thuhla tha zet in na rak ngan. Ziangvek miphun na duh?” tiah a rak sut ih Thomas in, “Bawipa nang mah rori lo cu zianghman ka duh lo,” tiah a rak let.
Nikaht sungih a caan tamsawn cu thlacam nak thawn a rakhmang ih veikhat veihnih ah thlacamnak ah ciah aw in a nung. Kum 1271 ah mithianghlim Nicholas ih puai niah Missa raithawi nak tuah caanah Van ihsin tongkam pakhat a rak dong.
Cuicaan ihsi thok in ziang vek cauk hman ngan nawn lo in a rualpi pawl hnenah “ kan tuanvo a cem caa a thleng zo. Pathian in a thuthangtha in sim hnucun ka ngan mi pawl cu fangkung ro vek men an si” tiin a sim.
Kum 1274 ah Lourdes khuapi ih thurekkhawm nak ih a feh nak lamzin ah nasa zet in a rak dam lo ih netabik Sacramentu a rak sang. Bawipa Jesuh thi le sa a san laiah a mah cu “ ka thlarau a nei tu le i rundamtu ka Pathian, nangmah ka lo cohlang. Ka zir mi pawl, thangharh nak pawl le ka hnatuan mi pawl cu Bawipa nangmah ka lo duhdawt ruangih acing mi an si” tiah a sim.
Nihnih a rei hnuah kum 49 lawng a si lai mi Thomas cu a nunnak a rak cem. Kum 1323 ah mithianghlim ah khaisan a siih 1880 kumah cazir nak tlawng pawl kilkhawitu mithianghlim ah nemhnget asi.
Mithianghlim Thomas cu a cangan mi, a thusim mi le a thuzirh mi ruangih mithianghlim a cannak si loin duhdawt nak thawn Pathian hna a tuannak ruangah mithianghlim a cannak asi.
