Voikhat lai ah Babara timi nunau nauhak pakhat a um ih Nicomedia khua ah kum 273 ah a raksuak.  Thulungkhen a nei zet mi pa pakhat a nei ih A pa hmin cu (Dioscuris) a si. A nu cu Barbara a nauhak lai te ih a thih san tik khal ah a lian zettu a pai ih zohkhen nak tangah Babara cu a thanglian.

          Babara cu unau suahpi a nei lo fanu mal a si. A mah cu  duh a nung zet mi mawi nak a nei ih a Pai hrang khal ah ro sunglawi asi.  Hi vek in fanu duhnung te a neih a ruangah a uam aw zet tu a pa Dioscuris cu a fanu pasal a neih si le a fanu a sung ding kha a tih zet.

          Curuangah Dioscuris cu hi vek ruah nak a nei. A sang zet ih khaan tla a tel cih mi innsangpi a sak ih innsangkaa pawl kha tlakrawh thawn a tuah ih a fanu Barbara kha leng a suah thei lo vek in zokhal in an thit thei lo ding tin a ruat ih a fanu cu a sak mi inn ah a um ter ih a tulsam mi ei, in hruk ding hnipuan pawl, Caa pawl le a dang thilri pawl khal Barbara a tul sile Sangkaate in bawm te thawn kha a tem ih a thlak theu.  (Khua ih dai khai vekin tipung kha hri thawn a tem ih dai an khai vek asi) Cui innsangpi cu Sangkaate siar lo a dang cu a pit theh.  Barbara khal in hi tivek ih um kha nuam a ti zet.

          Pakhat a um Barbara ih Pa cu thulungkhen a nei ih a zoh thei lo mi thil pakhat cu Christian pawl asi. Christian pawl a zoh thei lo rori nan a fanu Barbara cu innsangpi ah him ten a um ruangah a fanu cu Chirstian pawl thawn thinbang a tul lo a ti ih a nuam awk zet.

          A sinan nikhat ahcun Barbara in a umnak sangkaate par ihsin a bawm te a thlak tikah cauk pawl lak ih pakhat  cu Christian thuhla ngan mi asi.  Cui cauk cu (Origen) timi mipa pakhat ih ngan mi asi kha a hmu.

          Curuangah Barbara cu a ruat rero. “Chirstian pawl nan tha zet tin ka zum. Ka pa cu zumsual nak pawl kha a pom ti kha a thei. Ziangahtile a nih cu thulungkhen a nei si” tin a ruat.

          Cuaruangah a siar mi cauk a ngan tu Origen hnen ah Barbara in caa a kuat. Barbara ih a ngan mi cu duhdawt zet mi Origen thulungkhen a nei zet tu ka pa in a sang zet mi innsang pi ah i um ter. I um ter nak san cu pasal i neih ter siang lo vek in Chirstian mi i si ter siang lo ruangah asi. A sinan na caa ka siar ngah tikah Christian pawl an tha tuk tin ka ruat. Curuangah Chriatian thu kha caa ihsin i zirh aw cule Baptism i pek thei pei maw….duhdawt nak pawl thawn Babara tin Origen hnen ah caa a kuat.

• Origen cu Babara ih ngan mi caa a hmuh a ngah veten a rualpi a si mi Puithiam hnen ah a kuat.  Ka rual Puithiam, hi caa hi siar aw hi caa cu Babara timi nunau nu hnen in asi. Caa lai inn ihsin Pathian thu zir nak cauk le le Baptism ka ngah duh tin a sim. Kei cu hna ka buai tuk ruangah a hnen ka feh man lo ding. Puithiam asi mi nang in i feh sak thei pei maw. A ngah maw ngah lo tin tin Origen cun a rualpi Father pai hnen ah a sut.

          “Aw a ngah, tu cu malte ka mangbang” tin Father pa in a sawn. Origen cun “a tha Babara ih pa cu thulungkhen a nei tuk ruangah nangmah le nangmah kha Christian tin sim aw hlah. Father midang pakhat vek in na thuam awk le a tha ding” tin Origen cun a sim.

          Cutik ah Father pa cun “a tha mi ruah nak asi, kei mah cu doctor ka si tin ka ti aw pei maw” tin Origen cu asut. Origen khal in “hi cu a tha zetmi ruahnak asi. Ziangahtile puithiam pawl khal thlarau lam ah doctor nan si thotho ruangah asi”. Hi thuhla pawl cu Babara hnen ah ka kuat ta ding tin an ruah dan pawl cu Origen in Babara hnen ah a kuat.

          Babara khal cui caa cu a ngah ih Babara cun innsangpi ih bell (Khawnlawng) kha a tum ih a kiangkap ih thingkung pawl a cing rero tu a pa in ziang na cang Babara tin mangbang zet in a auh.

          Cu tikah Babara in ka dam lo tin riahsia zet mi aw te thawn a pa cu a sim, ziang ka tuah ding ka pa tin a pa cu a sut tikah a pa khal in thin phang zet in ka thei lo tin thinphang zet in a sawn sal ih malte ka ruat ta ding tin ati.

          Babara ih pa ziang ka tuah ding ti a ruah rero lai ah nuam teten a ra feh tu mi pakhat kha a hmu. Cutik ah Babara ih pa Dioscuris cu thinheng zet mi mithmai thawn zo na si tin a sut.  Misual na si le taza ka lo cuai ding tin a hrinhro.

          Puithiam khal in “ kei cu hminthang zet mi doctor pakhat ka si” tin a sawn sal. Nang cu doctor maw na si tin Dioscuris cu thinheng zet mi mithmai ihsin komnuam zet mi mithmai ah a thleng aw ih tu ka tul mi cu hi hi asi. Hi tawk ah ra awla phar kha ong ter ding in i bawm aw tin doctor a tuan aw ter tu father cu a dil.

          Cutikah Puithiam in phar bauh ding in a bawm hnu ah ziangah hi vek phar pawl na bauh tin Babara ih pa cu a sut hrim. Ziangah tile cu ka fanu Babara a dam lo ruangah a si. Curuangah na va zoh sak ding. Na feh hlan ah hitawk ah nihnih thum hrawng um ta awla Babara a dam tiang um pi aw. Cu le na tumsal nak dingah phar kan lo bauh sak ding. Ziangah tile cu hmailam sangkaa ah a ong um lo ruangah asi.

          Father pa khal in “a tha” tin a ti hnu ah lilawn thalem lo mi in kai ih. A par a thlen veten father in Barbara kha ka luzing tuk “ Tokham pakah’t hrawng ngah pei maw” tin asut.Father pa a um nuam deuh cun tanglam ih a um tu Barbara ih pa cun phar ong mi kha a rem theh zo.

          Cutik ah Barbara in “Father Christian si ding in zamrang ten i zirh thei pei maw caan le nihnih, nithum lawng kan nei” tin a ti. Puithiam khal in Babara cu khawhran lam dan pawl kha a zirh hnuah Baptism a pek. Cule Father le Babara cu an hni rero. Ziangah tile Babara ca a kuat lai ah khan, ca thawn tihnim nak a lak duh thu a ngan ruangah asi.

          Nithum a rei hnuah Babara ih pa cun sangkaate pahnih ihsin a hun auh. Ka fanu Babara na dam zo maw tin  a suh tikah “ ka dam zo ka lungawi ka pa” tin a sawn sal. “A tha a sile cu phar kha kan bal sal ding ih hminthang zet mi doctor kha thla thlang aw cu lole a sungkua pawl in a hlo ah an ruat pang ding” tin a pa cun a ti.

          Cutin Babara in Father cu a thlah ih Babara pa khal ih a fanu a dam lo lala ding a phang ruangah phar kha a phit sal nawn lo. A sinan Babara cu a naa sal nawn lo. Nikhat cu Babara in innsak tu pawl thawn phar kha an sak sal ding ti a ruah rero lai ah Babara in khawnglawng a tum lala ih a pa kha zangfah ten sangkate pahnih ai in pathum i suahsak thei pei maw tin asut.

          Innsak tu pawl khal in sangkate pathum in an tuah sak. Sangkate ahcun Babara in thinglamtah zuk kha a kut in a suai. A pa in a ra zoh tikah sangkate pathum cu ziang hrangah tin a sut tikah Babara in ka thlarau hrang ah tin a sawn ih a pa cun thinheng zet mi aw thawn ziang thu si na rel tin a sut.

          Cutikah Babara in Cumi sangkaate pathum cu Pa Pathian, Fapa Pathian, Thiangthlarau Pathian pawl kha a sawhkhih tin a phit tikah a pa cu a thin heng tukih a namte a phorh ih a fanu cu a ti. Kaililawn a kawi mi a helpi tik ah a pa cu a luzing thlang. Cutikah Vancung mi pawl in Barbara kha thing a sah mi sungah an thup.

          Cutheh in innsangpi ihsin a suak ih a pa khal in a dawi ih Barbara cu Lungpuuk pakhat a hmu ih cu tawkah a relh. A mak zet mi cu ci lungpuuk cu a kaa a kau zet nan Babara a relh ihsin  a kaa kha a fate theh.

          A pa khal in a hawl vivo ih tuukhal tu pahnih a tong.  Hmasa deuh a ton mi hnenah nunau pakhat na hmu maw tin a sut tikah ka hmu lo tin a sawn sal. A pahnih nak tuukhal tu a sut ih tuukhal tu in lungpuuk um nak lam a sawh.

          Cutin Barbara cu a pa in a kai ngah, a saam ih a dir ih a hruai. Babara in a pa hnen ah “ i that asi le miraltha ka si ding ih nang cu mi that tu na si ding. I that lo asile Christian pakhat ka si ding ih nang tla thulungkhen na neih mi pawl na mal ter deuh ding” tin a ti tikah a pa cu a thinheng sinsin.

          Ka huat bik mi Christian na si tul maw si a ti ih khua bawi hnen ah a kuat.  Cu tawkah thu an sut ih an hrem. A sinan a nat nak pawl cu a thaisun cun a hlo theh ih a kil tu pawl an mangbang tuk.

          Curuangah khua bawi in mipi hmai ah Babara kha a kil tu pawl kha a hrem ter tikah Juliana ti mi nunau pakhat in a kham. Curuangah Juliana le Babar an pahnih in an hrem.

          An thih thei lo ruangah meisa ih ur dingin thu an thencat. Thing par ih an ur khal le an thih lo ruangah Babara cu a pa in a nam te a phorh ih a hnawng a tan sak. Babara cu kum 306 ah Nicomedia khua ah a nun nak a cem. (Cui caan lawngah Brbara cu a thi). Cuihnu rei lo te ah ruah a sur nimthla a kau ih Babara ih Pa kha teek in a thlak ih cui sun ah a Pa khal a thi cih asi. Mithianghlim thuanthu rak ngai tu zate parah lungawinak tampi kan nei.